Toelichting en voorbeeld Dilemmablok

Het dilemmablok gebruik je voor het afwegen van morele vraagstukken en het onderbouwen van besluiten.

Je kan het dilemmablok op verschillende manieren en momenten gebruiken, zoals tijdens:
1.     De dagelijkse situaties in de hulpverlening aan kinderen en hun ouders.
2.     Als je worstelt met een vraagstuk.
3.     Een gesprek met een collega over een lastige situatie.
4.     Casuïstiek bespreking.
5.     Moreel beraad.
6.     Intervisie.
7.     Supervisie.

Hieronder staan alle vragen uit het Dilemmablok. Onder elke vraag staat een toelichting en een voorbeeld van een anwoord. Zo krijg je ideeën/inspiratie om dit voor jezelf te gebruiken in de praktijk.

 

1. Wat is de situatie?

Toelichting
Beschrijf in een paar regels wat de situatie is en waar vragen of twijfels over zijn.

Voorbeeld
Een leraar maakt zich ernstig zorgen over een kind en vraagt of jij, als schoolmaatschappelijk werker, hierover contact met ouders wilt opnemen. Hij heeft het hier nog niet met ouders over gehad, maar dat vindt hij geen probleem: jij bent aan school verbonden. Hij wil de relatie met ouders goed houden. Je vraagt je af: ‘Is dit juist om te doen?’

2. Wat is het morele vraagstuk?

Toelichting
Gaat over gedrag en handelen. Jij moet iets doen of nalaten.

Morele vraagstukken gaan over:
Kwaliteit, goedheid, gezamenlijk denkproces, kwaliteit oplossing zo hoog mogelijk.

Voorbeelden van morele vraagstukken:
Wat moet? Wat moet niet? Wat mag/hoort? Wat mag/hoort niet? Wat is verplicht/niet verplicht?

oplossen door erover na te denken

Je kan de kernvraaggenerator gebruiken om jouw morele vraag te formuleren.

 

Voorbeeld
Mag/moet ik nu met deze ouders contact opnemen?

3. Welke waarden en normen spelen in dit vraagstuk?

Waarden gaan over wat je belangrijk vindt. Een waarde beschrijf je in één woord. Bijvoorbeeld: Betrouwbaarheid.

Normen gaan over het gedrag waarmee je invulling geeft aan de waarde. Een waarde zonder norm is een leeg.

De norm kan zijn dat je zegt wat je doet en doet wat je zegt.

Vaak zie je dat mensen het eens zijn over de waarde, maar dat de normen verschillen. Daarom is het belangrijk om door te vragen naar de norm: ‘Wat doe je dan, of juist niet?’

Hier vind je een inspiratielijst met voorbeelden van verschillende waarden.

Benoem de (hypothetische) waarden en normen vanuit de verschillende perspectieven.

Klik hier om een voorbeeld te bekijken van een ingevuld tabel.

 

4. Noem 3 artikel(en) (waarden en normen) uit de Beroepscode die hier spelen of in het gedrag komen. Belangrijkste als eerste.

Toelichting

De beroepscode voor professionals in sociaal werk beschrijft de waarden en normen van het beroep. Beroepsethiek gaat over het kritisch nadenken over waarden en normen in het beroep.

Met behulp van de beroepscode kijk je welke artikelen passen bij het vraagstuk en wat het betreffende artikel daarover zegt.

Vaak zijn er meerdere artikelen die bij het vraagstuk gebruikt kunnen worden. Bepaal welke artikelen de belangrijkste zijn en geef aan waarom dat zo is.

Kies uiteindelijk drie artikelen en bepaal welke van die drie het zwaarst weegt.

Voorbeeld
Voor de schoolmaatschappelijk werker zijn bij dit vraagstuk de volgende artikelen het belangrijkst.

·      Artikel: 1      Mensen tot hun recht laten komen

·      Artikel: 4      Bevorderen van het vertrouwen in het beroep

·      Artikel: 11    Uitwisselen informatie

Dan weeg je af op basis van bovenstaande wat voor jou als professional het zwaarst weegt en beantwoord je jouw kenrvraag.

Artikel 1 is altijd van toepassing, daar gaat je werk over.
Daarna weegt Artikel 11 het zwaarst omdat: De (mogelijk toekomstige) client geen toestemming aan de leraar heeft gegeven om informatie uit te wisselen.

Het antwoord op de kernvraag ‘mag/moet ik nu met deze ouders contact opnemen?’ is: nee, dat mag ik niet doen omdat ouders hier geen toestemming voor hebben gegeven.

5. Conclusie: Wat ga ik doen?

Toelichting
Aan de hand van jouw besluit bepaal je wat je gaat doen.

Voorbeeld
Ik ga terug naar de docent en vertel hem dat ik geen contact op kan nemen omdat hier geen toestemming van ouders voor is. Ik vraag hem eerst contact met ouders op te nemen en hen om toestemming te vragen om de informatie over hun kind met mij te delen. En of ik contact met hen mag opnemen om de zorgen om hun kind te bespreken.

Heb je vragen of wil je oefenen met de beroepscode tijdens een jamsessie?

Mail op info@buroprofessionalisering.nl en dan nemen wij binnen 2 werkdagen contact met je op.
Liever even bellen? We staan je graag te woord! 

Ons telefoonnummer
Jolanda Winters: 06 5120 2436
Margriet de Roos: 06 5519 7767